ورق هاردوکس
ورق هاردوکس، نوعی فولاد بسیار مقاوم در برابر سایش (wear-resistant) میباشد که او‌لین بار در سال ۱۹۷۴، به وسیله کمپانی سوئدی SSAB ساخته و به سراسر دنیا صادر شد. در ابتدا به جهت خواص ضد سایش فولاد هاردکس ، شرکت‌هایی که با جمع‌آوری سنگ و ماسه سر و کار داشتند، به شدت به‌این فولادها علاقه‌مند شدند. اما این داستان تاریخی به‌این مفهوم نیست که امروزه دیگر فولاد هاردوکس در این زمینه کاربرد ندارد. امروزه ورقه‌هایی که از این نوع فولاد ایجاد میگردند، در بدنه باکت (Bucket) جرثقیل‌ها و ابزارهایی که در معرض سایش می‌باشند، بیشترین به کارگیری را دارند.
به عقیده بسیاری از صنعت‌گران، این فولاد جایگزین متریال‌های سنتی ساخت تجهیزات، نظیر St37 و Ck45 میباشد. فولاد هاردوکس در صنعت های ساختمانی و غیر ساختمانی به خواص زیر شناخته می گردد:
چقرمگی زیاد
یکنواختی سطح
استحکام و سختی بالا (حتیدر دماهای بسیار پایین)
داکتیلیته (شکل‌پذیری) بالا
سبک وزن تر بودن نسبت به دیگر اشکال فولاد
خاصیت جوشکاری و ماشینکاری بسیار خوب
خاصیت ضد خوردگی مناسب
خصوصیات فولاد هاردوکس
ورق هاردوکس شامل موادی همانند- کربن- نیکل – سیلسیم – منگنز – کروم – مولیبدن فسفر – گوگرد و بور هست .
این مواد به یکنواختی , سختی بالا, و قدرت خوب توصیف میگردد وزن ساختار ایجاد گردیده به صورت قابل توجهی کاهش پیدا میکند این ممکن است . چون ورق های فلزی نازک تر را قادر میسازد که مورد استفاده قرار گیرند هاردوکس مقاومت خود را حتیدر دماهای بسیار پایین از دست نمیدهد از‌آن‌جا‌که این صفحات و ورق ها جوش پذیری و خاصیت مکانیکی بسیار خوبی دارد تعمیر و نگهداری های بعدی قطعات ساخته شده ازآن مشکل ساز نخواهد بود .
با انتخاب این صفحه ها ضد سایش با سطح های سختی بالاتر امکان کاهش وزن یک ساختمان تا 15 درصد امکان پذیر میباشد.هاروکس را تحت عنوان یک فولاد معتدل و خاموش نیز مینامند درجه سختی و معتدل بودن خصوصیت های آن را پررنگ میکند ولی اگه به صورت اشتباه استفاده شود می تواند این ویزگی ها را از دست بدهد بنا بر این اقدامات احتیاطی و حفاظتی می بایست در هنگام خمش , جوشکاری, برش وآسیاب کردن انجام شود .
انواع گوناگون فولاد هاردوکس
معمولا این نوع فولاد به صورت های هاردوکس ۴۰۰ و ۴۵۰ و ۵۰۰ و ۵۵۰ و ۶۰۰ در بازار مو جود میباشد. به دنبال این گرید (grade) ها را معرفی میکنیم.
Hardox 400 : فولاد هاردوکس ۴۰۰ در صنایع سیمان، حفاری و استخراج نفت، معادن، ابزارهای دارای لبه برش، خردکن ها، تیغه ها، نوارهای نقاله سنگین، بلدوزرها و تمامی مواردی به کار می‌رود که به یک متریال با سختی ، ضربه پذیری و مقاومت به سایش بالا نیاز داشته باشیم. برای ایجاد این فولاد با جاری ساختن کوئنچ و تمپر در گستره دمایی موردنیاز، سختی ۳۷۰ تا ۴۰۰ برینل (HBW) حاصل میشود.
Hardox 450 : ورق‌ها و پِلِیت (Plate) های فولادی هاردوکس ۴۵۰ بسیار مقاوم در قبال انقباض و سایش‌اند و عموما دارنده قدمت زیاد و قابلیت و امکان جوش و اتصال پذیری بالایی می‌باشند. با ارتقاء رنج برینل در فولاد هاردوکس ۴۵۰ در محدوده ۴۲۵ تا ۴۷۵، عمر قطعات نسبت به هاردوکس ۴۰۰، ۵۰ درصد ارتقاء مییابد.
Hardox 500 : سختی فولاد هاردوکس ۵۰۰ برای ورقه‌هایی با ضخامت ۴ -۳۲ میلی‌متر در گستره ۴۷۰ تا ۵۳۰ برینل میباشد؛ برای ورقه‌هایی با ضخامت ۳۲ تا ۱۰۳ میلی‌متر نیز در محدوده ۴۵۰ تا ۵۴۰ برینل. کاربرد اساسی این نوع فولاد هاردوکس در سنگ‌شکن‌های حفاری میباشد. همینطور امکان جوشکاری فوق العاده‌ای در بین اشکال متفاوت فولاد دارااست.
Hardox 550 : این نوع ورقه‌های فولای با دارا بودن سختی در محدوده ۵۷۵-۵۲۵ برینل، کاربردهای گسترده‌ای در صنعت های ایجاد شهری مانند زیربناسازی و احداث خطوط مترو داراست.
Hardox 600 : فولاد هاردوکس ۶۰۰ دارای استحکام بسیار بالا، چقرمگی و صورت‌پذیری مناسب و مقاومت در قبال ضربه‌ی بسیار خیر میباشد. این فولاد در سطح دربین المللی به «فولاد ضد سایش باکیفیت» (high-quality abrasion-resistant steel) منسوب میباشد. برخلاف هاردوکس های دیگر، این نوع فولاد بیشتر تحت عنوان پوشش به همراه فولادهای دیگر به عمل گرفته میشود.
ترکیب و خواص ورق هاردوکس
در بررسی شیمیایی و بررسی موادتشکیل دهنده موجود در ترکیب شیمیایی ورق هاردوکس می شود به عناصری چون کربن، نیکل، سیلسیم، منگنز، کروم، مولیبدن فسفر، گوگرد و بور اشاره نمود. وجود این موادتشکیل دهنده در ترکیب ورق هاردوکس به آن یکنواختی، سختی و قدرت بسیار بالا میدهد. به کارگیری از این ورق در سازه‌ها باعث کاهش قابل توجهی در وزن آن ها میشود. جالب است بدانید که استفاده از این ورق 15 درصد از وزن ساختمان را کاهش میدهد.
ورق هاردوکس در دماهای بسیار پایین نیز از مقاومت بالایی برخوردار‌است. علاوه بر خصوصیتی مانند سختی، خصوصیت دیگر از هاردوکس مورد توجه میباشد. این ویژگی معتدل بودن ورق هاردوکس میباشد. معتدل بودن ورق هاردوکس به معنای قابل جوشکاری و برشکاری و ماشینکاری بودن آن میباشد. به همین عامل هنگام جوشکاری، خمش و برش ورق هاردوکس بهتر میباشد که اقدام لازم حفاظتی انجام شود.
از خصوصیت‌های اصلی ورق هاردوکس می‌توان به انعطاف پذیری اشاره نمود که به جهت داشتن این خصوصیت خمش به راحتی صورت می‌پذیرد البته پیش از انجام این کار می بایست عواملی که‌این انعطاف پذیری را کاهش می دهند حذف کرد. برای مثال این نواقص می‌توان به وجود رسوبات بر روی آن اشاره کرد. وجود رسوبات میتواند منجر برداشتن ترک ورقهای فولادی گردد.
