فولاد ابزار SPK

معرفی فولاد ابزار SPK

فولاد ابزار SPK توسط شرکت بوهلر نام گذاری شده است. فولاد SPK یک فولاد ابزار سردکار پر کروم و پر کربن و معادل شماره مواد 1.2080 و فولاد X210Cr12 در نامگذاری DIN EN است. معادل این فولاد در نامگذاری  AISI/SAE  فولاد ابزار D3 و شماره UNS آن T30403 است. فولاد SPK در آخرین تغییرات نامگذاری محصولات بوهلر، با نام فولاد K100 معرفی شده است ولی در صنعت کشورمان، همچنان با نام SPK شناخته می شود.

کاربرد

• ابزارها و تیغه های برشی
• قالب های دوره زنی و سوراخ کاری
• قالب های شکل دهی سرد
• قالب های کله زنی سرد و کشش
• قالب های ریختگری تحت فشار آلومنیوم
• قالب های تولید لوله
• ‌ سوزن
• ابزار و قالب های خان کشی
• برقوها
• سنبه ها
• ماتریس های کشش
• نازل های سند بلاست

فولادهای ابـزار گـروهی از فولادهای کربنی و آلیاژی هستند که از آن ها برای ساخت، ماشینکاری و شکل دادن سایر مواد مثل فلزات، پلاستیک ها، چوب و … استفاده می شود. از این فولادها در ساختن ابزارهای ماشینکاری و براده برداری، ابزارهای برش، تیغه های برشی و خردکن، انواع مته، اره ها، انواع سنبه ها، ابزار دستگاه های معدن کاری، سوهان، چکش، انواع قالب های شکل دهی مثل قالب های فورج، اکستروژن، کشش عمیق و غیره.

قالب های پرس کاری، قالب های ریخته گری، قالب های برش، قالب های پلاستیک و … استفاده می شود. از خواص مطلوب فولادهای ابزار می توان به سختی بالا و مقاومت به سایش عالی، پایداری ابعادی، مقاومت گرمایی خوب، استحکام کافی برای کار روی مواد و پایداری در شرایط کاری سخت اشاره نمود. فولادهای ابزار باید قابلیت ماشینکاری و شکل پذیری و قابلیت عملیات حرارتی را داشته باشند تا بتوان آن ها را به شکل مطلوب تبدیل کرده و خواص فیزیکی و مکانیکی مناسبی در آن ها به وجود آورد.

این فولادها بر حسب درصد عناصر موجود در آن ها به فولادهای ابزارسازی کربنی، کم آلیاژ و پر آلیاژ، بر حسب کاربرد به فولادهای سردکار و گرم کار و بر حسب مواد خنک کننده ای که در هنگام سخت کاری آن ها به کار می رود، به فولادهای ابزار آبی، روغنی و هوایی تقسیم می شوند. طراحی فولادهای ابزار آلیاژی بیشتر بر اساس استفاده از عناصر انتقالی کاربیدساز قوی نظیر کروم، مولیبدن، تنگستن و وانادیم به عنوان عناصر اصلی آلیاژی در فولاد استوار است.

حضور رسوبات ریز کاربیدی با سختی و دمای ذوب بسیار بالا در زمینه ی مارتنزیت بازپخت شده در ساختار فولادهای ابزار، مقاومت به سایش بالا، مقاومت گرمایی و پایداری بالای آن ها را در شرایط کاری سخت موجب می شود.

دسته بندی فولاد ابزار SPK (بر اساس ویژگی ها و ترکیبات شیمیایی)

• فولادهای ابزار سخت شونده در آب – گروه W
• فولادهای ابزار مقاوم به ضربه و شوک – گروه S
• فولادهای ابزار سرد کار
  • فولادهای ابزار سردکار سخت شونده (سرد شده) در روغن – گروه O
  • فولادهای ابزار سردکار آلیاژ متوسط سخت شونده (سرد شده) در هوا (هوا سخت) – گروه A
  • فولادهای ابزار سردکار پر کروم و پر کربن- گروه D
• فولادهای ابزار گرم کار- گروه H
  • فولادهای ابزار گرم کار نوع کروم دار – مثل فولادهای H-10 تا H-14 و H-1
  • فولادهای ابزار گرم کار نوع تنگستن دار – مثل فولادهای H-21 تا H-2
  • فولادهای ابزار گرم کار نوع مولیبدن دار – مثل فولاد H-42
  • فولادهای ابزار گرم کار ویژه
• فولادهای ابزار تندبر
  • فولادهای ابزار تندبر نوع تنگستن دار – گروه T
  • فولادهای ابزار تندبر نوع مولیبدن دار- گروه M
• فولادهای ابزار کم آلیاژ با کاربرد خاص – گروه L
• فولادهای قالب – گروه P