ورق سیاه چیست؟
ورق های فولادی به دو صورت به بازار عرضه می شوند، یا به شکل شیت های برش خورده و یا به صورت رول فرم (کلاف) عرضه می شوند. ورق های فولادی برای مقاصد صنعتی و ساختمانی کاربرد دارند. ورق های فولادی از نظر روش تولید نیز به دو دسته تقسیم می شوند:
- ورق های تولید شده به روش نورد سرد ؛ که محصول نهایی آن ورق روغنی و ورق گالوانیزه است.
- ورق های تولید شده به روش نورد گرم ؛ که محصول نهایی آن ورق سیاه است.
ورق سیاه (Hot Rolled Sheet) به دو نوع صنعتی و معمولی تقسیم می شود. هر یک از این دو نوع ورق با روش ها و تکنولوژی های متفاوتی ساخته می شوند.
کاربرد نوع صنعتی
ورق های سیاه صنعتی در صنایعی مانند تانکر سازی، پتروشیمی، خودروسازی، صنایع سنگین و سدسازی استفاده می شود.
کاربرد نوع معمولی
ورق های سیاه معمولی دارای استاندارد ساخت ST37 می باشد و در مصارفی مانند ساختمان سازی و سوله به کار می رود. در تولید ورق فولاد به روش نورد گرم، تختال یا اسلَب ها را در کوره های پیش گرم کن تا دمای 1280 درجه سانتی گراد حرارت می دهند،
سپس در نورد اولیه پوسته زدایی شده و تا رسیدن به مرحله نورد نهایی ضخامت آن کاهش می یابد. ضخامت مطلوب برای محصول نهایی که همان ورق سیاه باشد،
معمولا چیزی بین 1.6 میلی متر تا 16 میلی متر است و ورق های سیاه با این طیف ضخامت ها ، هرکدام کاربرد خاص خود را دارند. پس از اتمام مراحل نورد گرم و خنک شدن محصول نهایی به صورت کلاف یا به صورت ورقه (شیت) به بازار عرضه می شود.
در تولید ورق فولاد به روش نورد گرم ، تختال فولادی در دمای بالا ذوب و سپس نورد کاری می شود. به دلیل نورد شدن فولاد در دمای بالا ، محصول نهایی به رنگ تیره و کدر در می آید که به همین دلیل به آن ورق سیاه گفته می شود.
انواع ورق های سیاه
همانطور که قبلا بیان کردیم از دسته ورق های ساختمانی و صنعتی به حساب می آید که به همراه ورق ST37 در نیمی از مصارف صنعتی کاربرد دارند. ویژگی خاص ST52 ، مقاومت در برابر خمش و پیچش، خاصیت ارتجاعی و تحمل وزن بالا است.
این ویژگی ها به دلیل وجود عنصر های سیلیسیوم (Si) و منگنز (Mn) در ساختار ST52 به وجود آمده است. همچنین این نوع ورق قابلیت جوش پذیری خوبی دارد و قابل شکل دهی و ماشین کاری نیز هست.
از ورق سیاه ST52 در ساخت مقاطعی مانند چهارپهلو و تسمه استفاده می شود. ساخت پل، جرثقیل، ریل، شاسی ماشین های سنگین و قطعات صنعتی از جمله کاربرد های آن به حساب می آید.
ورق های سیاه ST52 در کارخانه های ایران با ابعاد 1.5*6 متر و 2*6 متر تولید می شود.کشور های اروپایی و کارخانجات فولاد شرق آسیا ورق سیاه را ابعاد بزرگ تر نیز تولید می کنند.
- ورق سیاه A516
A516 از دسته ورقه های ساختمانی و صنعتی محسوب می شود. از این نوع ورق برای مصارفی مانند صنایع نفت و گاز، صنایع مخزن سازی و دیگ بخار استفاده می شود. این نوع ورق در چهار گرید یا درجه (کیفیت) تولید می شوند:
- A516 Gr 70
- A516 Gr 60
- A516 Gr 65
- A516 Gr 55
تفاوت گرید این ورق های سیاه به معنای تفاوت آن ها در تحمل فشار، دما، کشش، ضربه و قابلیت عدسی شدن است. اصولا این محصول حاوی کربن بالاست که عناصر دیگری مانند فسفر، گوگرد به میزان بسیار کم در آن وجود دارد.
همچنین وجود عنصرهایی مانند منگنز و سیلیکون به اندازه حداکثر مجاز در ساختار این نوع ورق سیاه، باعث می شود که خاصیت خمش و مرغوبیت بیشتری پیدا کنند.
- ورق st37
نوع دیگر با استاندارد ST37 از دسته فولاد های مورد استفاده برای مصارف ساختمان سازی به حساب می آید که به دلیل درصد کربن پایین ، استحکام بالایی داشته و در صنعت و ساختمان سازی کاربرد گسترده ای دارد.
همچنین به دلیل میزان پایین کربن در آن خاصیت جوش پذیری در این نوع ورق بسیار بالاست. از این ورق برای ساخت مقاطع فولادی مثل تیرآهن، نبشی، میلگرد، ورق، پروفیل و ناودانی مناسب می باشد.
